สรุปหนังสือ 3 เล่ม

สรุป 3 เล่ม
เล่มที่ 1

เครื่องปั้นดินเผานั้นเกิดขึ้นได้เนื่องจากความจำเป็นและความต้องการของมนุษย์ ซึ้งแต่เดิมคงทำขึ้นเพื่อเป็นภาชนะใส่อาหารและน้ำ ต่อมามนุษย์ก็พัฒนาเครื่องปั้นดินเผาให้มีคุณภาพดีขึ้นและประโยชน์ใช้สอยของเครื่องปั้นดินเผาก็เพิ่มขึ้นตามลำดับเช่นกันสันนิษฐานกันว่าเครื่องปั้นดินเผาในยุคแรกๆ อยู่ในช่วงเวลาราวๆ 1500 BC ก่อนคริสตกาล ได้พบหลักฐานผลิตภัณฑ์ประเภทอิฐ (ใช้ในการก่อสร้าง) ครั้งแรกที่ประเทศบาบีโลเนีย เอสซีเรีย อียิปต์ และประเทศในแถบเอเชีย ซึ่งในแถบนี้มีความก้าวหน้าในเรื่องเครื่องปั้นดินเผากันมาก รู้จักวิธีใช้ดินแดง ดินดำ ดินขาว มาตกแต่งผลิตภัณฑ์ โดยเฉพาะประเทศจีนมีความก้าวหน้าดีพอสมควรประวัติเครื่องปั้นดินเผาของจีนเริ่มในสมัยราชวงศ์ฮั่น ซึ่งในสมัยนั้นเครื่องปั้นดินเผายังไม่มีการเคลือบ แต่ต่อมาก็มีการเคลือบเกิดขึ้นทั้งชนิดเคลือบตะกั่ว และเคลือบด่างในราชวงศ์ถังมีการทำเคลือบได้หลายๆ สี ในสมัยซ้องสมัยย่วนและมิง มีการเคลือบแบบกังใสอีกด้วย (เคลือบปอร์สเลนที่เผาอุณหภูมิสูง) มีการเคลือบสีแดงครั้งแรกเกิดขึ้นและจีนได้ประสบความสำเร็จในการทำเคลือบสีต่างๆ สีที่มีชื่อเสียงในสมัยนั้นคือ แดง น้ำเงิน และเขียว ส่วนในประเทศยุโรปก็ได้ทำเครื่องปั้นดินเผานานมาแล้ว ประเทศแรกที่ให้ความสนใจมากคือ อิตาลี ได้ทำเครื่องปั้นดินเผา

ชนิดเนื้อหยาบและมีความพรุนตัวสูง เรียกว่า เมโจริก้า ต่อมาฝรั่งเศสก็ได้ทำเครื่องปั้นดินเผาลักษณะเช่นเดียวกับอิตาลี เรียกว่า แฟร์ออง อยู่ในราวศตวรรษที่ 17 ชาวยุโรปพยายามทำปอร์สเลนแบบจีน แต่เนื่องจากใช้ดินแดงทำจึงไม่ประสบความสำเร็จ ต่อมายุโรปได้พบดินขาวชนิดเกาลินขึ้น จึงตั้งชื่อว่า CHINA STONE ต่อมาโจเฮ็น เปรดดริค โบสเจอร์ได้ทำเครื่องปั้นดินเผาปอร์สเลนจนสำเร็จ และได้ตั้งโรงงานขึ้นเป็นครั้งแรก

เล่มที่ 2

การผลิตเครื่องปั้นดินเผาบ้านเกาะเกร็ดที่มีคุณภาพและสวยงามนั้นต้องคำนึงถึงดินที่เป็นวัตถุดิบที่สำคัญรวมทั้งอุปกรณ์และขั้นตอนการผลิตเครื่องปั้นดินเผาดำเนินไปได้ด้วยดีและมีคุณภาพ ดังนี้ วัตถุดิบที่ใช้ในการทำเครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ด 1) ดิน เป็นวัตถุที่สำคัญมากในการทำเครื่องปั้นดินเผา ต้องเป็นดินเหนียวที่ไม่มีวัชพืชหรือกรวดทรายปน 2) แหล่งดิน เกาะเกร็ดเป็นแหล่งดินที่ดี เหมาะแก่การใช้ทำเครื่องปั้นดินเผา 3) ทรายสำหรับผสมเนื้อดินเพื่อเพิ่มความแกร่งของเครื่องปั้น ทรายที่ดีจะต้องเป็นทรายละเอียด ในแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณตำบบางพูด อำเภอปากเกร็ด เป็นทรายที่ละเอียดคุณภาพดี 4) ฟืน เป็นวัตถุดิบสำหรับใช้เผาเครื่องปั้นดินเผา มี2ชนิด คือ ฟืนไม้เบญจพรรณหรือไม้อื่นๆ และ ฟืนตาตุ่ม อุปกรณ์ที่ใช้ในการทำเครื่องปั้นดินเผาบ้านเกาะเกร็ด ได้แก่ แป้น กระดาษรองปั้น ผ้า อ่างน้ำ ไม้วง หอยกาบ ไม้ปลายแหลม ลวด กระดานวางดินที่ใช้ปั้น เหล็กขูด กะลา หินขัด ที่ตีดิน ไม้สลัก มีดตัดดิน แม่พิมพ์ทำลวดลาย พลั่วไม้ การเตรียมดินทำเครื่องปั้นดินเผาบ้านเกาะเกร็ด ขั้นตอนที่1 คือ การขุดดินและตากดิน 2.การย่ำดินด้วยควาย 3.การตีกองดิน 4.การเหยียบดิน 5.การเตรียมดินที่ใช้ในการปั้นรูปเครื่องปั้นดินเผา กรรมวิธีการขึ้นรูปเครื่องปั้นดินเผาบ้านเกาะเกร็ด ขึ้นรูปโดยวิธีขดดิน (Coiling) และ ขึ้นรูปด้วยแป้นหมุน ซึ่งมี2แบบคือ 1.การปั้นเครื่องปั้นขนาดใหญ่ 2.การปั้นเครื่องบินขนาดเล็ก กรรมวิธีการขึ้นรูปเครื่องบินขนาดใหญ่ มี2ขั้นตอน คือ การขึ้นรูปขั้นต้นด้วยวิธีขดดิน และขึ้นรูปให้เป็นรูปทรงเครื่องปั้นที่ต้องการ การปั้นโอ่ง มี 2 ขั้นตอนคือ การปั้นส่วนล่างของโอ่ง และการปั้นส่วนบนของโอ่ง นอกจากนี้ยังมีการปั้นอ่าง การปั้นครก และการปั้นเครื่องปั้นขนาดเล็กอื่นๆ การหมุนแป้นเครื่องปั้นดินเผาบ้านเกาะเกร็ดมี 2 วิธีคือ 1.การปั้นชักแป้น 2.การถีบแป้น

เล่มที่ 3

การสร้างสรรค์เครื่องปั้นดินเผาจำต้องมีแบบแผน มีการจัดการที่ดีเพื่อให้งานได้ดำเนินไปตามแนวคิดสร้างสรรค์ และได้งานที่ให้อารมณ์ความรู้สึกสะเทือนใจสู่การเป็นรูปทรงใหม่ขึ้นมา และสามารถควบคุมกระบวนการผลิตที่มีมากขั้นตอนมากเทคนิคและวิธีการให้ดำเนินลุล่วงไปตามที่ต้องการได้เพราะการสร้างสรรค์รูปแบบหนึ่งๆ นั้น มิได้มีวิธีการให้ผลิตได้เพียงวิธีการเดียว หากมีวิธีให้เลือกใช้สำหรับการผลิตอยู่มากมาย ที่จะทำให้กระบวนการคิดและกระบวนการสร้างสรรค์เกิดปฎิสัมพันธ์ที่ดี ปัญหาจึงอยู่ที่ว่า"ผลิตอย่างไรจึงจะทำให้ดินเหนียวธรรมดาๆหาค่ามิได้แม้เศษดินเพียงนิดเดียวติดเท้าขึ้นบ้านเรือนใคร เขาด็รังเกียจหาว่าทำให้บ้านเรือนเขาสกปรก แต่ถ้าเอาดินเหนียวนั้นกดเข้าไปในแบบที่เขาทำไว้ เช่น ตุ๊กตา แล้วแกะออกมาเป็นตุ๊กตาที่งามน่ารัก ใครเห็นใครก็อยากได้ ได้ไปแล้วก็นำไปตั้งอวดใครต่อใครอย่างภาคภูมิใจ มันก็คือดินเหนียวที่เคยรังเกียจหนักหนานั่นแหละ แต่ทำไมคราวนี้จึงกลายเป็นของมีค่าน่าดูชมได้ถึงขนาดนั้นเพราะแบบใช่ไหมที่ทำให้ดินเป็นตุ๊กตา" แบบในที่นี้จึงเปรียบเหมือนวินัยที่หล่อหลอมคนให้เป็นคนดีและมีคุณค่าในสังคมวินัยของเครื่องปั้นดอนเผาก็คือ หลักองค์ประกอบที่เป็นเหมือนเส้นทางเดิน หรือกติกา หรือค่านิยมของสายงานที่ให้งานเครื่องปั้นดินเผาได้ก้าวเดินไปดัวยความอิสรเสรีอย่างมีจินตนาการ เพื่อบรรลุเป้าหมายของความงามทางวัตถุ พร้อมกับความงามทางจิตวิญญาณตามแนวคิดสร้างสรรค์ การสร้างงานเครื่องปั้นดินเผา จึงมิใช่การมุ่งเน้นแต่เพียงด้านวัสดุอย่างเดียวดุจคนคนหนึ่งย่อมประกอบด้วยวัตถุธาตุหลายชนิดในแง่ของวิทยาศาสตร์แล้วรวมกันเป็นรูปธรรม อันได้แก่ กานและมีจิตวิญญาณเป็นนามธรรมที่สัมพันธ์กันก่อให้เกิดการกระทำ เกิดความเป็นอยู่ที่งดงามตาพร้อมกันไปทั้งร่างกายและจิตใจ การสร้างสรรค์รูปทรงตามแนวคิด มีหลายวิธี เช่น การปั้นแบบอิสระ การขึ้นรูปแบบแผ่น การขึ้นรูปแบบใช้พิมพ์กด การขึ้นรูปแบบขด การขึ้นรูปแบบหล่อ การขึ้นรูปแบบใช้ใบมีด และการขึ้นรูปแบบใช้แป้นหมุน ส่วนจะใช้การสร้างสรรค์แบบใดนั้น มีข้อควรคำนึงอยู่ว่า บนเส้นทางการสร้างสรรค์งานที่มีอยู่หลายแบบวิธีนี้ แต่ละวิธีย่อมมีความเหมะสมสำหรับการสร้างรูปทรง เป็นการเฉพราะที่แตกต่างออกไป บางวิธีเหมาะสมกับกาสร้างสรรค์งานฝีมือ บางวิธีเหมาะสมกับงานที่ต้องการเรื่องราวทางปรัชญาความคิด จึงเป็นเรื่องที่ผู้สร้างสรรค์งานจะต้องพิจารณาเลือกใช้โดยเหมาะสม